Ўзбекистонда ўсиб борувчи, яъни прогрессив солиқ ўз самарасини бермадими? Солиқ маслаҳатчиси Мурод Муҳаммаджонов «Bugun.uz» журналисти билан суҳбатда бу савол бўйича ўз фикрини билдирди.

Унинг таъкидлашича, мамлакатда фойда солиғи ставкаси 2000-йилларда 35 фоиз бўлган. Ҳозир эса 15 фоизни ташкил этади. Мурод Муҳаммаджонов Ўзбекистонда мазкур ставка йиллар давомида 15 фоизгача пасайтирилганини қайд этган. Шунингдек, у бундай ҳолат даромад солиғи билан ҳам юз берганини айтган.

«Давромад солиғини оладиган бўлсак ҳам, ўша пайтда 4 та шкала эди. Яъни прогрессив, қанча кўп даромад олсангиз, шунча кўп солиқ тўлагансиз.

Даромад юқори бўлишига қараб, солиқ юкининг оширилиши Ўзбекистон шароитида ўзини оқламади. Мен дунё бўйича бу самара бермади демайман, лекин Ўзбекистон шароитида ўз натижасини бермади.

Мен қанча бой бўлсанг, шунча кўп солиқ тўлайсан деган фикрга қўшилмайман, чунки эртага одамлар бойлигини беркитишга тушади. Бу дегани даромад манбасини беркитишга тушади дегани. Даромад манбасини беркитиш эса яна ўша ҳуфиёна иқтисодиёт ва ‘қора бозор’га йўл очади.

Мен регрессив солиқ тизимини жорий этишни таклиф этаман. Чунки прогрессив солиқ тизимини жорий этиб кўрдик, иш бермади. Ҳозирги кунда эса пропорционал тизим жорий қилинган. Яъни ҳозир қанча даромад олсангиз ҳам 12 фоиз солиқ тўлайсиз. Фойда солиғи ҳам шундай. Қанча фойда олсангиз ҳам 15 фоиз солиқ тўлайсиз», — деган солиқ маслаҳатчиси.

Мутахассис, шунингдек, ўзи таклиф этаётган регрессив солиқ тизими қанча кўп даромад олинса, шунча кам солиқ тўланишини англатишини айтган. Лекин бу тизимни ҳозирги кичик бизнес вакиллари учун солиқ юкини оширмаган ҳолда жорий этиш кераклигини таъкидлаган.

Мурод Муҳаммаджонов суҳбат давомида мамлакатда ҳуфиёна иқтисодиётни қисқартириш учун тадбиркорлар даромадларини кўрсатишдан манфаатдор бўлиши кераклигини, бунинг учун эса регрессив солиқ тизими кераклигини таъкидлаган.

Маълумот учун, Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Ривожланиш дастури маълумотларига кўра, Ўзбекистонда яширин иқтисодиёт даражаси ялпи ички маҳсулотга нисбатан 33–48 фоизни ташкил этади.

Суҳбатни тўлиқ қуйида кўришингиз мумкин: