Халқаро тадқиқотчилар гуруҳи XIV асрнинг ўрталарида Европа, Осиё ва Шимолий Африкани қамраб олган инсоният тарихидаги энг ҳалокатли эпидемия деб аталган сирли қора ўлатнинг келиб чиқишига оид деярли 700 йиллик сирни очди. Уларнинг тадқиқоти «Nature» журналида чоп этилди.

Мазкур эпидемия 200 миллионгача одамнинг ўлимига сабаб бўлган. Германиядаги Макс Планк эволюцион антропология институти профессори Йоханнес Краузенинг сўзларига кўра, тадқиқотчилар вируснинг келиб чиқиш вақти ва жойини аниқлик билан кўрсата оладиган далилларни топган.

«Биз нафақат қора ўлатнинг, балки бугунги кунда дунёда тарқалаётган вабо штамларининг кўпчилигининг ‘аждодини’ топдик», — деган Краусе.

Тадқиқот муаллифлари XIV асрда вафот этган ва замонавий Қирғизистон ҳудудида Иссиқкўл яқинида дафн этилган етти кишининг ДНКсини таҳлил қилган. Намуналарнинг учтасида бубон вабосини келтириб чиқарувчи бактерия Yersinia pestis ДНКси аниқланган.

Топилган бактериянинг тўлиқ геном таҳлили шуни кўрсатдики, у саккиз йил ўтиб Европада қора ўлат сабаб бўлган штамнинг «аждоди» ҳисобланган. Олимларнинг таъкидлашича, қадимги штамнинг энг яқин ҳозирги «қариндоши» ҳам худди шу минтақада яшовчи кемирувчиларда топилган.

«Биз вабонинг қадимги штамлар билан алоқадор замонавий туларини Тянь-Шань тоғ тизмаси атрофидаги вабо сув омборларида аниқладик. У қадимги штамм аниқланган жойга жуда яқин. Бу қора ўлатнинг аждоди Марказий Осиёдан келиб чиққанини кўрсатади», дейилади тадқиқотда.

Ўз навбатида, Қирғизистон Соғлиқни сақлаш вазирлиги «Nature» журналидаги бу мақолани «буюртма асосида тайёрланган, мамлакатни машҳур дам олиш маскани сифатида обрўсизлантиришга қаратилган» деб атаган.

Аввалроқ Польшада вабодан вафот этганлар қабристони топилганди. Шунингдек, Латвияда вабодан вафот этган илк одам суяклари аниқланган.