Қозоғистонда шакар нархи ошиши ортидан ун ҳам қимматлаша бошлади. Бу ҳақда «Energyprom» таҳлилчилари хабар берди.

Маҳсулотнинг маҳаллий ишлаб чиқариш ҳажми ҳам ортиб бормоқда. 2021 йилда мамлакатда ун ишлаб чиқариш кескин пасайган. Бутун йил давомида ишлаб чиқариш 3 миллион тоннани ташкил этган, бу 2020 йилга нисбатан 10,3 фоизга кам. Бироқ, 2022 йил бошидан вазият яхшилана бошлаган: январдан июнгача маҳаллий ун тегирмонлари 2021 йилга нисбатан 1,5 фоизга кўп маҳсулот ишлаб чиқарган.

Ун қимматлашгани сабабли нархнинг янада ошишига йўл қўймаслик учун Қишлоқ хўжалиги вазирлиги уни экспорт қилишни чеклаган. Бироқ, сўнгги маълумотлар шуни кўрсатадики, вазият унчалик ўзгармаган. Маҳаллий етказиб берувчилар унга бўлган талабни 98,9 фоизга таъминлаганига қарамай, нафақат уни хорижга экспорт қилиш, балки импорт қилиш ҳажми ҳам ошган.

Қозоғистонга 2021 йилнинг шу даврига нисбатан 2,4 баробар кўп – қарийб 14,4 минг тонна ун келтирилган. Экспортга 764,7 тонна ун жўнатилган, бу 2021 йилга нисбатан 36,2 фоизга кўпдир. Экспорт улуши ресурсларнинг 58,1 фоизини ташкил этган. Шу билан бирга, ички бозорда ун камроқ бўлган — унинг ҳажми 21,3 фоизга камайиб, 551,7 минг тоннани ташкил этган.

Қозоғистон унини қайси давлатлар импорт қилмоқда?

• Ўзбекистон — 158 минг тонна ун (2021 йилга нисбатан 17,6 фоизга кўп);
• Туркманистон — 21 минг тонна (ўсиш 110 фоиз);
• Тожикистон — 17,9 минг тонна (5,3 фоиз кўп);
• Россия — 12,2 минг тонна (ўсиш 53 фоиз).

МДҲдан ташқари давлатларга 223,7 миллион долларлик 552 минг тонна ун жўнатилган. Деярли барча экспорт Афғонистонга тўғри келган —– 551,5 минг тонна, бу 2021йилга нисбатан 47,1 фоизга кўпдир. Экспорт ҳажмининг ошиши фонида ички бозорда ун нархининг ошиши ҳам кузатилмоқда. 2022 йилнинг июл ойида ун нархи йил давомида 36,6 фоизга ошган. Биринчи навли уннинг бир килограми республика бўйича ўртача 225 тенгени, энг юқори нави эса 343 тенгени ташкил қилган.

Таққослаш учун, июнда нархлар анча паст бўлган. Кейин биринчи нав ўртача 214 тенге, энг юқори нав эса килограмми учун 332 тенгени ташкил қилган. Энди уннинг энг юқори нархлари Қозоғистон пойтахтида кузатилмоқда. Бир килограм ун 424 тенгега баҳоланган. Иккинчи ўринни Чимкент эгаллаган – килограми 395 тенге. Тараз учликни 385 тенге билан учликни ёпган.

Аввал ҳам Қозоғистонда шакар ва пиёз нархи кескин ошгани маълум қилинганди. Шунингдек, республикада шакарни пора сифатида бериш ҳолати аниқланганди.