Украина Хавфсизлик хизмати ва Иқтисодий хавфсизлик бюроси (ИХБ) ходимлари бизнесмен Игорь Коломойскийнинг уйига тинтув ўтказиш учун келди, деб хабар беради мамлакат ОАВлари. Журналистларнинг маълумотларига кўра, тинтув «Укрнафта» ва «Укртатнафта» атрофидаги найранглар билан боғлиқ. Гап 40 миллиард гривенлик (1 миллиард доллар) нефть масулотларининг талон-торож қилингани ва божхона божлари тўланмагани ҳақида кетмоқда. Қайд этилишича, 2022 йилнинг кузида ҳам Коломойскийнинг уйида «Укрнафта» иши бўйича тинтув ўтказилган.

Украина Хавфсизлик хизмати (УХХ) «Укрнафта» ва «Укртатнафта» эгалари ва бенефициарлари манфаатлари йўлида компания собиқ менежери ўғирликларнинг «кенг кўламли схемаларини» фош қилгани тўғрисида маълумот берди. Хизмат маълумотларига кўра, жами ўнта жиноий фаолият эпизоди қайд этилган, жумладан, нефть маҳсулотларининг йирик партияларини шўба компанияларга олиб чиқиш ва солиқ тўлашдан бўйин товлаш. УХХ тергов доирасида тинтувлар компания эгалари ва топ-менежерларнинг уйларида ўтказилганини маълум қидли.

Яна бир тинтув 1 февраль куни Украина собиқ ички ишлар вазири Арсен Аваковнинг уйида ўтказилган. Унинг сўзларига кўра, УХХ ва ИБХнинг тергов тадбирлари 18 январь куни Киев вилоятида ҳалокатга учраган вертолёт иши билан боғлиқ. Авиаҳалокат оқибатида 14 киши, жумладан, Украина ички ишлар вазири Денис Монастирский ҳалок бўлган. УХХ авариянинг бир нечта версиясини кўриб чиқмоқда: парвоз қоидаларининг бузилиши (учувчининг хатоси), вертолётнинг техник носозлиси ва қўпорувчилик ҳаракати.

«Украинская Правда»нинг ёзишича, Бровари шаҳрида ҳалокатга учраган Eurocopter AS 332 Super Puma Airbus компанияси томонидан ишлаб чиқарилган ва 2020 йил августда Франция томонидан Украинага берилган. Қиймати 550 миллион еврони ташкил этувчи 2018 йилда тузилган шартли битимга мувофиқ Украина ИИВ Париждан икки босқичда 55 та вертолёт харид қилади.

«Вертолёт аварияси бўйича текширувлар якунланди. Airbus билан олти йил олдин тузилган шартномалар кўриб чиқилди. Табиийки, ҳеч нарса йўқ. Шартномалар ҳукумат ва парламент томонидан тасдиқланган. Маънисиз бўлсада, тўғри қилинган. Расмий версияни ҳам кўриб чиқишди», — дейди Аваков.

УХХ ходимлари Украинада тақиқланган «Мухолиф платформа — Ҳаёт учун» партияси сайланган Олий рада депутати Вадим Столарникига ҳам келган. Тинтув нима билан боғлиқ экани, ҳозирча номаълум.

«Украинская Правда» суриштирувида маълум қилинишича, Столар ва унинг бизнес-шериги, депутат Игорь Абрамович Россия Украинага бостириб келганидан бери Францияда яшаган. Январь бошида улар Киевга қайтган ва Олий рада мажлисида қатнашган, шундан кейин яна хорижга чиқиб кетишга уринган. Абрамович Монакога кетишга муваффақ бўлган. Столар 20-21 январь куни Дубайга учмоқчи бўлганида, мамлакатдан чиқарилмаган.

Маълумот учун, 24 январь куни Украина президенти Владимир Зеленский уруш вақтида амалдорларнинг «давлат мақсадларида бўлмаган» хориж сафарларини тақиқлади. Мазкур тақиқ депутатларга ҳам тааллуқли.

Ҳуқуқ-тартибот органлари Киев солиқ хизмати раҳбари вазифасини бажарувчи Оксана Датийнинг уйида ҳам тинтув ўтказган. Тергов ҳаракатлари «кўп миллионли ноқонуний битимлар» ва давлат бюджетидан ҚҚСнинг қопланиши, жумладан, хизмат мавқеини суиистеъмол қилиш бўйича олиб борилган. Мазкур ҳаракатлар доирасида умумий ҳисобда етказилган зарар 45 миллиард гривен (1,2 миллиард долларни) ташкил этмоқда.

«Страна» нашрининг ёзишича, Датийнинг уйида ўтказилган тинтувлар вақтида «орзулар рўйхати» топилган бўлиб, унда Hermes сумкаси, Breguet соатлари, Лондон ва Малдивга бориш, янги лавозимга тайинланиш, собол мўйнаси ва миллион доллар ишлаб топиш мақсадлари қад этилган. Ижтимоий тармоқларда рўйхат устидан кулгилар бошланган.

Украина Мудофаа вазирлигининг собиқ амалдорини уйида ҳам тинтувлар ўтакзилган. «Страна» манбаларининг сўзларига кўра, УХХ идоранинг Давлат харидлари департаменти собиқ директори Богдан Хмелнискийнинг уйига келган. ОАВ маълумотларига кўра, у 107,8 миллион гривен (2,9 миллион долларни) талон-торож қилиш ва 3,3 миллион долларлик сифатсиз зирҳли нимчаларни харид қилишда гумонланмоқда.

Шунингдек, Украина Мудофаа вазирининг собиқ ўринбосари Вячеслав Шапавалов ва «Промоборонэкспорт» давлат корхонаси рабарининг собиқ ўринбосари Владимир Терешенко ҳам коррупция ишида гумонланмоқда. Шаповаловнинг ноқонуний ҳаракатлари натижасида Украина Қуролли Кучларининг айрим бўлинмалари қиймати 1 миллиард гривнадан (27 миллион доллар) ортиқ шахсий ҳимоя воситалари билан жиҳозланмаган. Терешенкога нисбатан 1,34 миллион долларлик зарар келтирган мансаб ваколатини суиистеъмол қилиш ва мансаб сохтакорлиги факти бўйича тергов ҳаракатлари олиб бориляпти.

Бир ҳафта олдин Шаповалов «Зеркало недели» нашри томонидан ўтказилган суриштирувлардан кейин лавозимдан олинганди. Унда айтилишича, Украина ҳарбийлари учун мўлжалланган озиқ-овқат маҳсулотлари оширилган нархларда харид қилинган. Украина ҳукумати мазкур воқеалардан кейин олти нафар юқори мартабали амалдорни ва беш нафар вилояти раҳбарини истеъфога чиқарган. Украиналик журналистлар буни коррупцияда гумонланиш ҳолати билан боғламоқда.

Бундан ташқари, Давлат тергов бюроси Энергетика вазирлигининг собиқ раҳбари Игорь Насалик ҳам гумонланаётганини маълум қилган. Маълумотларга кўра, у қиймати 1,5 миллиард гривенни (40,6 миллион доллар) ташкил этадиган фойдасиз шартномаларни бизнесмен Дмитрий Фирташга тегишли компаниялар билан имзолаган.

31 январь куни Владимир Зеленский Украинада янги «кадрлар ечими» бўлишидан огоҳлантирди. Бу ҳақда Украина президенти урушнинг 342-куни якуни бўйича видеомурожаатида таъкидлаган. «Ҳозир кадрлар бўйича маълум бир сукунат кузатилмоқда… Лекин бу барча керакли қадамлар қўйилган, дегани эмас. Давлат ва жамиятнинг асосий тамойилларига мос келмайдиганлар курсиларида узоқ ўтирмайди», — деганди у.

Ўз навбатида «Халқ ноиби» фракциясининг Олий рададаги раҳбари Давид Арахамия жамоатчиликни «баҳорги ўзгаришлар» ҳақида хабардор қилган. У ўзининг Telegram-каналида Киев солиқ хизмати, Столар, Аваков ва Коломойскийнинг уйлари тинтувлар ўтказилгани, шунингдек, Украина Мудофаа вазирлиги амалдорлари гумонланаётганини ёзиб қолдирган. Бундан ташқари, у «бир қатор махфий тергов ҳаракатлари» ва Украина божхона бошқармасининг бутун раҳбариятини ишдан бўшатилишини эълон қилган.

Forbes’нинг Украина версияси Олий рададаги исмини ошкор этмаган депутатга таяниб ёзишича, Божхона хизмати раҳбари вазифасини бажарувчи Вячеслав Демченко ва унинг икки ўринбосари, Александр Шутский ва Руслан Черкассий лавозимдан олинган. Январь бошида УХХ «Украина донини экспорт қилишдан тушган маблағларни ўзлаштириш бўйича жиноий схемани фош қилганини» эълон қилганди. Идорадагиларга кўра, бунга ўн нафар мансабдор шахс, жумладан, Давлат божхона хизмати департаментларидан бирининг бошлиғи ўринбосари ва Одесса божхонаси раҳбарияти алоқадор.