Ўнлаб давлатлар Киевнинг ғалабаси учун ёрдам бермоқда. Кейинги қадамлар қандай?
Брюсселда 14 февраль куни Украина мудофааси масаласига бағишланган йиғилиш бўлиб ўтди ва уни НАТОга аъзо давлатлар мудофаа вазирлари учрашуви бошлаб берди, деб хабар беради Deutsche Welle.

Украина номидан иккала тадбирда ҳам мамлакат мудофаа вазири Алексей Резников иштирок этган. Маълумотларга кўра, у НАТО штаб-квартирасига яхши кайфиятда келган, юзидан табассум тушмаган ва ҳазил қилган.
50 дан ортиқ давлат аъзо бўлган ушбу гуруҳ учрашуви ёпиқ эшиклар ортида ўтган. Уни АҚШнинг НАТО ҳузуридаги миссияси мувофиқлаштирган, шу сабабли Қўшма Штатлар икки маротаба оммавий баёнот берган — йиғилиш олдидан ва ундан кейин.
АҚШ мудофаа вазири Ллойд Остиннинг маълум қилишича, Пентагон Украина баҳорда контрҳужумга ўтишини кутмоқда, мамлакатнинг иттифоқчилари эса уни қўллаб-қувватлаб туради. «Давлатлар жанг майдонидаги ҳар қандай омадсизлик вақтинча бўлиши ҳақида таъминлайди», — дейди у.
Бу Россия Украинага бостириб кирганидан бери алоқа гуруҳининг ўнинчи учрашуви ҳисобланади. Ўтган давр мобайнида гуруҳ аъзолари Украинага 50 миллиард долларлик учиш учун мўлжалланган қуролланишларни тақдим этган.
Украинага ҳарбий қўллаб-қувватловчи кучайтириш
«Бу шафқатсиз вайронагарчилик уруши. Табиийки, шунингдек, логистика уруши ҳамдир», — дейди НАТО бош котиби Йенс Столтенберг. Унинг айтишича, альянс Украина «ўз ҳудудларини қайтариб олиши, урушда ғалаба қозониши ва суверен мустақил давлатлигича қолиши учун» уни керакли қуроллар билан таъминлаши керак. 2023 йилда Столтенберг НАТО давлатларининг мудофаа харажатлари ошишига ва Украинага ҳарбий ёрдам оширилишига умид билдирган.
Украинага кўрсатилаётган ёрдам ҳажмини ошириш тарафдорларидан бири — Эстония. Ушбу мамлакат мудофаа вазири Ханно Певкур алоқа давлатлари 2023 йилда Украинага камида 100 миллиард долларлик ҳарбий ёрдам ажратиши керак деб ҳисобламоқда. Унинг ҳисоб-китобларига кўра, алоқа гуруҳи давлатларининг умумий ЯИМи 50 триллион долларга яқин бўлиб, уларнинг ҳар бири 1 фоиздан ажратса ҳам Украина 500 миллиард долларлик ёрдам олади. Таллин бошқа ташаббусни ҳам илгари сурган — Европа Иттифоқи доирасида Украина учун ўқ-дориларни биргаликда сотиб олиш.
«Жанглар кучайиб боряпти, шу сабабдан Украинани қўллаб-қувватлашимиз ҳам кучайтирилиши керак», — деган Нидерландия мудофаа вазири Кайса Оллонгрен. 2022 йилда унинг давлати Украинага ҳарбий ёрдам учун 1 миллиард евро ажратган, 2023 йилда эса яна 2,5 миллиард еврони бюджетига киритган.
Украина учун Ғарб қирувчилари
НАТО йиғилишларида Украинага қирувчи самолётларни етказиб бериш борасидаги аниқ жавоблар янграмаган. «Бугун самолётлар бўйича ҳеч қанақа баёнотим бўлмайди», — деган АҚШ мудофаа вазири Ллойд Остин.
Брюсселда бошқа устувор мавзулар муҳокама қилинган. Украинага қуролларни етказиб беришда барқарор логистика занжирини таъминлашдан ташқари, барча иштирокчилар яна бир муҳим муаммо — Украина урушда сарфлаётган ўқ-дорилар захираси ҳақида гапирган.
«Ўйлайманки, барчамиз ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимлари ва уларга ўқ-дориларни харид қилиш масаласи қирувчилардан кўра муҳимроқ эканини тушуниб етдик», — дейди Германия мудофаа вазири Борис Писториус.
Ўқ-дорилар тақчиллигидан қочиш
Писториуснинг айтишича, турли ҳисоб-китобларга кўра, Украина захиралари бир неча ойдан бир неча ҳафтагача етиши керак. Айнан шу сабабли ҳозирда қурол ишлаб чиқарувчи компаниялар билан шартнома тузиш ва ишлаб чиқаришнинг бутун қувватидан фойдаланиш керак.
Вазирнинг таъкидлашича, Германия Украинага тақдим этилган Gepard ўзиюрар зенит қурилмалари учун ўқ-дорилар ишлаб чиқаришни қайта тиклашини маълум қилди: компаниялар билан шартномалар тузилган, Рҳеинметалл фирмаси яқин кунлар ичида ишлаб чиқаришни бошлаб юборади. Унинг сўзларига кўра, Gepard’лар Украинада Эрон дронларига қарши яхши самара бермоқда.
Аввалроқ Ғарб давлатлари Украина расмийларининг ташаббуси билан Киевга реактив қирувчи самолётларни етказиб бериш имкониятини муҳокама қилишни бошлаганди. Манбага кўра, Вашингтон Киевга «ҳозирда самолётларни юбориш имконсиз» эканини айтган. Унинг айтишича, Украинанинг Ғарб томонидан қўллаб-қувватланиши масаласида «қизил чизиқ» мавжуд бўлиб, 2022 йили у HIMARS залп ўт очиш ракета тизимларини етказиб беришга таъсир кўрсатган, бироқ эътиборга олинмаган эди. Бу каби вазият танкларни юборишда ҳам кузатилган.
Эслатиб ўтамиз, декабрь охирларида АҚШ Украинага 1,85 миллиард долларлик янги ёрдам пакетини расман эълон қилганди. Шунингдек, январь бошларида Донецкдаги «ПТУ»га берилган ракета зарбалари оқибатида камида 63 нафар россиялик ҳалок бўлгани, АҚШ Украинага Stryker зирҳли транспортёрларини етказиб бериши маълум бўлган.