Россия мамлакатдан бензин экспортини чеклаш масаласини кўриб чиқмоқда. Бу ҳақда Евроосиё иқтисодий форумида Россия энергетика вазири Николай Шулгинов маълум қилди, деб хабар берди «РБК». Таъминотнинг чекланиши Россиядан тўрт ой ичида 327,8 млн литр бензинни ҳар литри учун 4579 сўмдан импорт қилган Ўзбекистонга таъсир қилиши мумкин.

Яқинда танқисликнинг олдини олиш учун Россия ҳукумати экспортни чеклаш ва товар биржасида бензинни мажбурий сотиш ҳажмини ошириш имкониятини кўриб чиқаётгани маълум бўлди.

Вазир фақат экспортни қисқартириш масаласи муҳокама қилинаётганини айтган. Энергетика вазирлиги тез орада ёқилғи бозоридаги вазиятни баҳолаши ва бензин ва дизель ёнилғиси экспортини чеклаш бўйича таклифлар киритиши ҳам таъкидлаб ўтилди.

Биз «тақиқ» сўзини ишлатмаяпмиз, балки чекловлар ҳақида гапиряпмиз. Энергетика вазирлиги компанияларимизга етказиб беришни кўпайтириш ва экспортни камайтириш бўйича тавсиялар беради, лекин тақиқ эмас. Чакана нархлар ҳозирда барқарор ва биз ёнилғи қуйиш шохобчаларининг ялпи маркаси юқори даражада қолаётганини кўриб турибмиз, шунинг учун чакана савдода бундай ўзгариш бўлиши кутилмаяпти», — деди Шулгинов. Унинг қўшимча қилишича, Федерал антимонополия хизмати бу таклифни қўллаб-қувватлайди.

«РБК» хабарига кўра, Россияда биржа савдоларида бензин нархи бир неча ойдан бери ошиб бормоқда. Май ойида Россиянинг Европа қисмида Ai-95 бензинининг биржа нархи бир неча марта рекордларни янгилади. Охирги тарихий рекорд 17 май куни бир тонна учун 61 409 рубль (768 доллар) ўрнатилди. Энергетика вазирлиги матбуот хизматининг нашрга маълум қилишича, Ai-95 биржа нархларининг ошиши чакана савдода бензин нархига жиддий таъсир кўрсатмайди: нефтни қайта ишлаш заводидаги таъмирлаш мавсуми олдидан ёнилғи захиралари яратилган.

2022 йилда Ўзбекистон 161,7 миллион литр бензинни 99,3 миллион долларга ёки литри 0,61 центга (Марказий банкнинг ўтган йилги ўртача курси бўйича 6782,3 сўм) импорт қилган. Етказиб беришнинг асосий қисми (88%) Россиядан келган — 88,4 миллион долларга 142,7 миллион литр (0,62 цент ёки литри 6846,4 сўм). 2023 йилда ҳажмлар бир неча баробарга ошди. Биринчи тўрт ойда 335,2 миллион литр импорт қилинган, бу ўтган йилга нисбатан қарийб 2 баробар кўпдир. Етказиб беришнинг умумий қиймати 136,67 миллион долларни ёки литри 0,32 центни (Марказий банкнинг жорий йилнинг январь-апрел ойларидаги ўртача курси бўйича 3705,4 сўм) ташкил этди, бу ўтган йилга нисбатан қарийб 2 баробар арзон.

Деярли барча импорт (97,7%) Россиядан келган. Ўзбекистон ўтган йил давомида Россиядан 2,3 баравар кўп — 327,8 миллион литр бензинни 132,3 миллион долларга (0,4 цент ёки литри 4579 сўм) сотиб олган.

Январ ойи охирида Ўзбекистон ҳам Россиядан Ai-80 бензинини импорт қилишни бошлади. Ўша ойда Россиянинг «Газпром», «Татнефт» каби компаниялари, «Орскнефтеоргсинтез» нефтни қайта ишлаш заводи билан 50 минг тонна Ai-80 импорти бўйича, шунингдек, хусусий тадбиркорлар билан 5 минг тонна ie маркадаги бензин бўйича шартномалар тузилди.