Ҳозирда АҚШнинг иккита стартап компанияси ушбу лаборатория гўштини сотишга рухсат олди. АҚШ Қишлоқ хўжалиги департаменти «Upside Foods» ва «Good Meat»га керакли рухсатномани берганлигини тасдиқлади. Бу АҚШда илк бор қайд этилмоқда. Ҳатто юлдуз ошпазлар ҳам ушбу гўштга буюртма бергани айтилади. Аммо танқидчилар лаборатория гўштининг барқарорлигига шубҳа қилишади, албатта, ишончли далиллар билан.

Ушбу рухсат гўштнинг столимизга келишини тубдан ўзгартиради, — деди Упсиде Фоодс асосчиси ва ошпази Ума Валети. Бу янада барқарор келажак сари улкан қадам, танлов ва ҳаётни сақлайдиган келажак бўлиши кутилмоқда.

Good Meat раҳбари Жош Тетрикнинг айтишича, унинг компанияси 2020 йилда Сингапурда тасдиқланганидан бери лаборатория гўштини сотадиган дунёдаги ягона компания бўлган. Энди эса у дунёдаги энг йирик иқтисодиётдаги истеъмолчиларга сунъий гўшт сотиш учун лицензияга эга.

Юлдуз ошпазлар биринчи мижозлар сифатида

Иккала компания ҳам наслдор товуқларни ишлаб чиқаради. Лаборатория гўшти пўлат идишларда озиқлантириладиган ва ўстириладиган ҳайвон ҳужайралари намунасидан олинади. «Upside Foods» ҳам, «Good Meat» ҳам ўз маҳсулотларини биринчи навбатда юқори даражадаги ресторанларда сотишни режалаштирмоқда, аммо ишлаб чиқариш қуввати кенгайиб бориши билан озиқ-овқат дўконлари ҳам пайдо бўлиши мумкин.

«Upside Foods» маълумотларига кўра, у аллақачон Калифорниянинг Сан-Франциско шаҳридаги француз юлдуз ошпази Доминик Креннинг «Бар Сренн» ресторанидан ўзининг биринчи буюртмасини олган. «Good Meat» ўз навбатида АҚШ пойтахти Вашингтонда ва бошқа жойларда бир нечта ресторанларни бошқарадиган испаниялик юлдуз ошпаз Хосе Андрэс учун биринчи маҳсулот устида ишламоқда.

Чорвачиликдан узоқлашиш

Лаборатория гўшти бизни (ҳайвонларни ўлдириш билан боғлиқ муаммосиз) оқсил билан таъминлайди. Маълум қилинишича, Буни гўштнинг таъми ва тузилишини ўзгартирмайдиган, ҳайвон оқсилини ўз ичига олмайдиган сўя бургерлари каби ўсимликка асосланган алтернативлар билан аралаштириб юбормаслик керак.

Глобал гўшт истеъмоли иқлим ўзгаришининг асосий сабабчиларидан бири сифатида кўрилади. Биринчи навбатда, чорвачилик учун фойдаланиладиган жуда кўп ерлар ва шу билан бирга метан чиқиндилари туфайли. Лабораториядан сунъий равишда ишлаб чиқарилган гўшт (ин-Витро гўшт деб ҳам аталади) тарафдорларнинг фикрига кўра, уни негатив қабул қилмаслик керак.

Юқори энергия талаби

Бироқ, танқидчиларнинг таъкидлашича, лаборатория гўштини ишлаб чиқариш жуда катта энергия талаб қилади. Шунинг учун улар лаборатория гўшти анъанавий гўштга қараганда ҳақиқатан ҳам экологик тоза ёки йўқлигини сўроқ остида тутишади.

Истеъмолчиларга «Маслаҳат Маркази» ўз веб-сайтида атроф-муҳитни муҳофаза қилиш федерал агентлигининг “Келажак гўшти” нашрида 2019 йил августигача бўлган ўрганиш ҳолатини жамлаган тадқиқотидан иқтибос келтирди. Унга кўра, дастлабки тадқиқотлар иссиқхона газларининг 75 фоиздан кўпроқ қисқаришини тахмин қилди. Бироқ, яқинда ўтказилган тадқиқотлар бошқача хулосага сабаб бўлди. Уларнинг фикрига кўра, лаборатория гўшти ишлаб чиқариш, масалан, анъанавий чўчқа гўшти ёки товуқ гўшти ишлаб чиқаришдан кўра кўпроқ иссиқхона газларини ишлаб чиқаради.

Истеъмолчилар маркази учун шу аён-ки, «лаборатория гўшти, албатта, иқлимга мосроқ» тезиси ҳозирча ҳақиқатга тўғри келмайди, ҳатто ҳисоб-китоблар тахминий бўлса ҳам. Фақат лаборатория гўштини ишлаб чиқариш оммавий равишда йўлга қўйилса, сезиларли яхшиланишларни кутиш мумкин.