«Полиэтилен вабоси»: Ўзбекистон полиэтилен пакетлар билан қандай курашади?
Республикада атроф-муҳит ифлосланишининг олдини олиш бўйича қатор ишлар амалга оширилади
Табиат ресурслари вазирлиги томонидан 2023–2024 йилларда полиэтилен пакетлар билан ифлосланишнинг олдини олиш бўйича қатор ишларни амалга ошириш режалаштирилмоқда. Бу ҳақда 6 апрел куни Атроф-муҳит соҳасидаги ихтисослаштирилган таҳлилий назорат марказида ташкил қилинган пресс-турда маълум қилинди.

Таъкидланишича, 2024 йил 1 январдан Ўзбекистонда қалинлиги 100 микрондан кам бўлган полимер қопларни ишлаб чиқариш ва сотиш тақиқланиши бўйича таклиф кўриб чиқилмоқда. Бу пластик ўрамли пакетлар ва биологик парчаланадиган хўжалик сумкаларига тааллуқли бўлмайди. Бузилиш маъмурий жавобгарликка сабаб бўлади. Юқоридаги чора-тадбирлар атроф-муҳитнинг ифлосланишини камайтиришга хизмат қилади.
Айни пайтда Ўзбекистонда полиэтилен пакетларни қайта ишлаш бўйича 101 корхона фаолият кўрсатмоқда. Қоплар ахлатхоналарда ҳосил бўладиган маиший чиқиндиларнинг асосий қисмини ташкил қилади. Шуни таъкидлаш керакки, пластик қоплар биологик парчаланмайди.

Пластик қоплар инсоният томонидан ишлаб чиқарилган чиқиндиларнинг 7-10 фоизини ташкил қилади. Енгил пакетлар шамол таъсирида полигонлардан осонгина учиб кетади, узоқ масофаларни босиб ўтади, дарёларни, ўрмонларни ва тоғларни, шу жумладан, аҳоли пунктларини ифлослантиради.
Оқибатларнинг олдини олиш ва ифлосланишнинг олдини олиш мақсадида полимер технологияси бўйича муҳандис Абдуфорух Ҳидоятов хориж тажрибаси ва Ўзбекистонда қўлланиладиган биологик парчаланадиган пластмасса ишлаб чиқариш усулини ўрганди.
«Биологик парчаланадиган пластмасса крахмал, полилактик кислота, полигидрокциалканоатлар, целлюлоза ва лигниндан тайёрланади. Материалнинг барча компонентлари биологик парчаланади ва табиий равишда сув ва микробиал ферментларга гидролизланади. Реакциядан сўнг молекуляр оғирлиги пасаяди ва ниҳоят микроорганизмлар учун озиқ моддаси сифатида ишлатилади», — деди Ҳидоятов.
