Чанг бўронларини камайтириш учун Сурхондарё жануби Амударё қирғоғига ҳар 300-500 метр оралиқда бўлган миноралар қуриш, минораларга сув пуркагичлар ўрнатиш ва афғон шамоли келишидан 3-4 соат олдин ҳавога сув пуркаш ишларини амалга ошириш таклифи берилган.

Nature журналида чанг бўрон табиати ҳақидаги мақолада улкан миноралардаги сув пуркагичлар ёрдамида чанг бўрони кириб келишидан олдин ҳавони намлантирилса, ёмғир ёғиши мумкинлиги келтирилган. Шунингдек, ҳаво қуруқлигидан нам ҳаво оқимининг минтақага кириб келишида ёмғир ўрнига кўп ҳолларда хавфли чанг бўронига айланганига гувоҳ бўлиш мумкинлиги ҳақида ёзилган.

Шунингдек, мақолада чанг-тўзон кириб келишидан олдин табиатда пастдан юқорига тортиш кучи рўй бериши, сув пуркаш орқали сув пуфакчалари ёмғир ёғиш баландлик сатҳига чиқиб, сув буғларини томчига айланиши учун шароит яратиши келтирилган.

«Ишонаверинг, бу ғоя амалга ошса ва чанг бўрон келишидан олдин автоматик ишлаб кетса, чанг бўрон хавфини бирмунча камайтиришга эришамиз», – дейилган хабарда.

Ушбу лойиҳа Гидрометеорология ташкилотида ҳам мавжуд бўлиб, уларнинг бу ғояни ҳудудларда қўллаш ўз самарасини бериш ёки бермаслиги билан боғлиқ саволларга жавоб олишда илмий-амалий тадқиқот ишлари олиб бориш керак.

«Ахир бу жуда йирик лойиҳа ҳисобланади. Жойларда яшил фитомассани кенгайтира олмасак, шу лойиҳага қайта-қайта мурожаат қилишимизга тўғри келаверади», – дея қўшимча қилинган Эркин Aдулаҳатов.

Аввалроқ, мактаб ўқувчиси одамларни ис газидан огоҳлантирувчи қурилма яратгани хабар қилинганди.