Туркиянинг қатор шаҳарлари бўйлаб Ўзбекистон, Озарбайжон, Қозоғистон ва қирғизистонлик ОАВ вакиллари учун пресс-тур бўлиб ўтаётгани хабар қилинганди. 31 март куни мазкур тур доирасида Туркиянинг Бурса шаҳридаги Улу масжидига саёҳат қилинди.

Улу масжиди Йилдирим Боязид даврида, 1396–1400 йиллар оралиғида Орхан Гази Парки жойлашган катта майдонда қурилган. Бу Усмонли масжидлари орасида кўп гумбазли монументал иншоотларнинг биринчисидир. Улу масжидининг ўн иккита катта тўрт бурчакли устунида 20 та гумбази бор. Йилдирим Боязиднинг 1396 йил Ниғболудаги ғалабасидан сўнг Улу масжиди қурилиши бошланди. Миш-мишларга кўра, Боязид жангдан олдин урушда ғалаба қозонишини Худога илтижо қилган ва шу сабабли 20 та масжид қуришга ваъда берган. Урушни ғалаба билан якунлаганидан сўнг у ўрнига 20 гумбазли битта масжид қуришни буюрган. Қурилиш тугаллангач, Сомунcу Баба, Йилдирим Боязид, Молла Фенари ва Амир Султонлар иштирокида биринчи намоз ўқилган. Улу масжидининг биринчи имоми «Мавлид» асари муаллифи Сулаймон Чалабий бўлган.

Темурийлар истилоси даврида вайрон бўлган масжид кейинчалик таъмирланган бўлиб, энг катта таъмири 1855 йилги зилзиладан кейин амалга оширилган. Қурилиш услуби жиҳатидан Усмонли меъморчилигида ўзига хос иншоот бўлган. Унинг умумий ички майдони 3165 квадрат метрни ташкил қилади. Бу Туркиядаги масжидларнинг энг каттасидир.

Масжидга ўз вақтида Каъба эшигининг қопқоғи ҳадя қилинган. Миср юришидан кейин халифа бўлган Явуз Султон Салим Истанбулдан жўнатилган янги қопқоқ билан Каъба қопқоғини ўзгартирган. Явуз эски муқовани Бурсага олиб келиб, Улу масжидига совға қилган.

Масжидни бошқаларидан ажратиб турувчи хусусиятлардан бири унинг ичида фаввора борлигидир. Ўртадаги шиша гумбаз остида 18 бурчакли ҳовузли фаввора жойлашган. Масжиднинг шарқий, ғарбий ва шимол йўналишларида учта дарвозаси бор. Бу эшиклардан шимол ва ғарбий йўналишдагилари янги бўлиб, шарқдаги эшик қанотлари масжид билан бир даврда қурилган. Ёғоч қанотлари ёнғоқ ёғочидан қилинган. Баъзи қисмлари шикастланган бўлса-да, бугунги кунгача сақланиб қолган. Масжид минбарига мос равишда ўйилган ва ўзаро боғланган геометрик нақшлар билан безатилган қанотлар ХVI асрга оид.

Улу жоме масжидининг ички деворларини безаб турган кўплаб лавҳалар остида ҳаттотнинг имзоси бор. Уларнинг аксариятидаги камчиликлар ҳаттот Шафиқ Бей томонидан тузатилган ёки қайта ёзилган. Масжид ичида 41 нафар ҳаттот томонидан 13 хил шрифт билан деворга ёзилган 87 та плаккада 192 та ёзув бор. Бундан ташқари, жуда қимматли соатлар, шамдонлар ва Қуръонлар ҳам бор.

Масжид ҳовлисида учта фаввора бор. Ибодатгоҳ ичидаги фаввора Усмонлилар салтанатининг илк йилларида туркларнинг сувга бўлган қизиқиши туфайли лойиҳалаштирилгани тахмин қилинади.