Қўшма Штатлар Россия ва Хитой сунъий йўлдошларига қарши технологияларни ишлаб чиққандан сўнг, бу каби провокацион давлатларнинг таҳдидларига қарши туради. Шундагина АҚШ улар билан космосда жанг қилиш имкониятига эга бўлиши мумкин.

АҚШнинг коинотдаги генерали Жесси Морехаус Россиянинг тажовузкорлиги ва Хитойнинг аср ўрталарида ҳукмрон космик кучга айланиши ҳақидаги қарашларини айтди.

Америка Қўшма Штатлари, керак бўлса, бугун тунда коинотда жанг қилишга тайёр. Агар кимдир АҚШга ёки биз ўзаро мудофаани қўллаб-қувватлаш тўғрисида шартнома тузган иттифоқчиларимиз ва ҳамкорларимиз манфаатларига таҳдид соладиган бўлса, биз бугун кечқурун жанг қилишга тайёрмиз, — деди Морехаус АҚШнинг Лондондаги элчихонасида бўлиб ўтган брифингда.

Сунъий йўлдошлар банк тизимларидан тортиб об-ҳавони башорат қилишгача бўлган замонавий ҳаётнинг катта қисмини эгаллайди. Шунингдек, разведка маълумотларини йиғиш, алоқа, навигация ва йўл хариталари учун ҳам жуда муҳимдир. Аммо сунъий йўлдошларга ҳаддан ташқари ишониб юбориш, мамлакатнинг орбитал активларига ҳужум жуда катта оқибатларга олиб келиши мумкинлигини англатади.

Тўрт давлат, хусусан, Хитой, АҚШ, Ҳиндистон ва Россия ўз сунъий йўлдошларини ракеталар орқали йўқ қилиб, сунъий йўлдошга қарши имкониятларни синаб кўрди. Аммо, ўтган йили АҚШ бир томонлама тақиқлаган бундай ҳаракатлар ўнлаб йиллар давомида бошқа сунъий йўлдошларни хавф остига қўядиган улкан чиқинди уюмларини яратади.

2021 йилда Россия ўзининг сунъий йўлдошларидан бирини уриб туширганида, портлаш унинг орбитасига 1500 дан ортиқ чиқинди уйимини ёғдирди.

Сиз бу чиқиндилар уйимини яратсангиз ва улар ўнлаб йиллар давомида орбитада қолса, бу деярли ўзингизнинг орқа ҳовлингизда ядро қуролини портлатганга ўхшайди, сиз ҳам нархини тўлайсиз, — деди Морехаус.

25 майда бўлиб ўтган брифингда, Морехаус АҚШ сунъий йўлдошга қарши технологияларни бугун кечаси жанг қилмоқчи бўлгани учун эмас, балки можаро содир бўлишининг олдини олишнинг энг яхши усули бўлгани учун ҳам ишлаб чиқишда давом этишини айтди.

Россия ва Хитой сунъий йўлдошларга қарши операцияларни амалга оширишга қодир космик кемалар устида ишламоқда. 2020 йилда АҚШ Россияни ҳужум ракетаси учиришда айблади. Шу билан бирга, Хитой бошқа сунъий йўлдошларни ушлай оладиган йўлдошни учирди. Хитойликлар душман сунъий йўлдошларининг найзаларига портловчи моддаларни жойлаштириш усулини ишлаб чиқди. Ўрнатилган портловчи моддаларни узоқ вақт аниқлаб бўлмайди. Улар портлаш содир этганда, ҳудди двигателнинг носоз ишлашидек овоз чиқаради.

Сунъий йўлдошга зарар етказишнинг қуйидагича турлари мавжуд:

• нишонларни тутиб олиш;
• уриб тушириш;
• ўққа тутиш;
• сунъий йўлдош эшиттиришларини тўсиб қўйиш;
• лазер ва кимёвий спрейлар қўллаш;
• юқори қувватли микротўлқинли печлар ёрдамида ускунага зарар етказиш.

Бизда турли хил имкониятлар мавжуд. Биз ишончли мудофаа позицияни сақлаб қоламиз ва бунга имкон берувчи ҳар қандай амалиётни қўллаб-қувватлашда давом этамиз, — деди Мореҳаус.

Россия Украинага бостириб киргандан буён урушда иштирок этаётгани гумонланган ғарб мамлакатлари сунъий йўлдошларини нишонга олиш билан таҳдид қилмоқда. Босқин бошланганидан кўп ўтмай, Илон Маск Украинага Starlink сунъий йўлдошларини етказиб беришга рози бўлди. Бу қарор Украина армияси учун тезда мудофаани таминлашда катта аҳамият касб етди. Бироқ, феврал ойида Маск Старлинк сунъий йўлдошларидан Украина дронларини бошқаришга таъқиқ қўйди.

Бу технология ҳеч қачон ҳужумкор мақсадларда қўлланилишни назарда тутмайди, — деди Маск.

Морехауснинг таъкидлашича, можародан олинган сабоқлардан бири, Starlink қанчалик чидамли эканлиги исботланди. Алоқа тармоғи ернинг паст орбитасидаги минглаб кичик сунъий йўлдошларни ўз ичига олади. Уларни дуч келинган таҳдидларга қарши туриш учун осонгина алмаштириш ва янгилаш мумкин.